رشد کودک

بازی های هدفمند برای کودکان نوپا و پیش دبستانی

هزاران درود بر همراهان همیشگی رعنا استوری

بازی کردن و تفریح  برای همه‌ی انسان‌ها لذت بخش است، اما در دوران کودکی بازی نقش مهمی در زندگی کودک ایفا می‌کند. کودکان در قالب بازی زندگی و مهارت‌های آن را می‌آموزند.

در نوزادان و کودکان نوپا، بازی‌ها حواس پنج گانه کودک و ادراکات او را رشد می‌دهند و درک کودک از محیط پیرامون و اشیا را افزایش می‌دهند. در تمام سنین، بسیاری از مشکلات کودکان با انتخاب بازی مناسب قابل حل است.

برای مثال باری قایم باشک، بازی مناسبی برای کودکانی است که ترس از تنهایی و جدا شدن از والدین دارند. پس با انتخاب بازی مناسب برای کودک خود می‌توانیم هدفمندانه مهارت‌های زندگی را به او آموزش دهیم.

از طرفی روزهای برفی و بارونی یا وقتی سرمون شلوغه و نمی‌تونیم بچه‌هامون رو برای بازی به پارک و یا فضای آزاد ببریم، نیاز به بازی‌هایی داریم تا کودکانمون ضمن بازی در محیط خانه، هم زمان با تفریح آموزش ببینند و مهارت زندگی یاد بگیرند.

در این مقاله ما به تفکیک گروه سنی بازی‌هایی را نام برده و توضیح می‌دهیم که کودکان در محیط بسته قادر به انجام آنها هستند و مهارت‌های مفید را هم‌زمان با آن می‌آموزند.

شما هم اگر بازی را با کودک خود انجام می‌دهید، با ما در میان بگذارید تا به فهرست بازی‌های مناسب برای کودکان اضافه کنیم.

در این مقاله ما بازی‌های مناسب برای فضای بسته ویژه کودکان ۲ تا ۴ را می‌خوانیم.

نکته:

تمام این بازی‌ها با وسایل در دسترس و ساده، قابل انجام در منزل وفضاهای بسته هستند اما چنانچه تمایل دارید می‌توانید آنها را از بازار هم تهیه کنید.

هدف ما داشتن کودکانی شادتر و سالمتر است. لطفا با نظرات و پیشنهادات خود ما را در ادامه این راه یاری کنید.

بازی های هدفمند برای کودکان نوپا و پیش دبستانی

در بافت سنتی و قدیمی خانواده‌ها ، بازی‌های مرسومی برای روزهای سرد زمستان یا بارانی پاییز برای کودکان تعریف شده بود و اکثر کودکان زمانی که در مهمانی‌ها در فضای منازل بودند این بازی‌ها را انجام می‌دادند. بازی‌هایی همچون یه قل دو قل (بازی که با ۳ یا ۵ سنگ انجام می شد)، اسم و فامیل، نقطه بازی، دوز، یویو و . . . . بازی‌های ساده‌ای که کودکان در نتیجه انجام آنها تمرکز بالاتری پیدا می‌کردند و مهارت‌های انگشتی آنها افزایش میافت. بازی‌هایی که اطلاعات عمومی کودکان در آنها محک زده می‌شد و بالاتر می‌رفت.
ولی به مروز زمان و با ورود به دنیای مدرن بسیاری از این بازی‌ها به دست فراموشی سپرده شدند. شخصا سعی کردم با گروهی از کودکان بازی یه قل‌دو‎قل را انجام دهم. وقتی به کنار رودخانه رفتیم تعدادی سنگ جمع کردم و در اولین فرصت که تعدادی کودک در کنار خود دیدم تلاش کردم به آنها این بازی را بیاموزم. خوشبختانه سنگ چیز جذابی است و کودکان علاقه‌مند به ادامه بازی می‌شوند ولی به تجربه دیدم که کودکان امروز صبر و تمرکز کافی برای انجام بازی ندارند و نیازمند ممارست و تمرین بسیاری هستند. با توجه به رشد جامعه آپارتمان‌نشین و نیاز کودکان به بازی‌های مناسب برای فضاهای بسته، مجموعه‌هایی از بازی‌ها به تفکیک گروه سنی در این مقاله آورده شده است. البته با سخت کردن و یا آسان‌تر کردن بازی مربوط به هر گروه سنی می‌توان آن را در گروه‌های سنی دیگر نیز انجام داد.

بازیهای مناسب برای فضای بسته ویژه کودکان ۲ تا ۴ سال

۱. من جاسوسم

من جاسوسم یه بازی عالی برای شناخت محیط اطراف توسط کودکان است.

اگر تا به‌حال کودک شما این بازی را انجام نداده است، می‌توانید با انتخاب یک شی ساده در محیط شروع کنید. مثلا بگویید: من جاسوس یک شی آبی هستم! اگر فقط یک کودک وجود داشته باشد می‌تواند به حدس زدن ادامه دهد تا بلاخره شی مورد نظر را بیابد. اگر چند کودک وجود داشته باشد، آنها می‌توانند به نوبت به اطراف نگاه کنند و حدس‌های خود را بزنند. اولین کودکی که درست بگوید می‌تواند شی بعد را جاسوسی کند.

این بازی در عین سادگی بسیار سرگرم کننده و جذاب است. حس رقابت سالم را در کنار کشف محیط و آشنایی با محیط اطراف در کودک پرورش می دهد. اگر تعداد کودکان شرکت کننده در این بازی زیاد باشد، کودک مفهوم صبر و نوبت را هم‌زمان با لذت بردن از بازی می‌آموزد.

تغییرات:

خلاق باشید. برای جذاب‌تر کردن بازی، تعداد حدس‌های هر کودک را محدود کنید. یا چیزهایی مانند “من جاسوس یک شئ دایره‌ای هستم” بگویید. به راحتی می‌توانید بازی را بر مبنای کودک مقابل خود ساده یا سخت کنید. قطعا اشیا کوچک‌تر و با وضوح کم‌تر برای کودک سخت‌تر خواهد بود. اگر با کودک یا کودکان هم‌بازی هستید می‌توانید با دادن مشخصه‌های ضمنی همچون شی گرد زبر یا نرم هم دایره‌ی درک کودک یا کودکان را بالا ببرید هم به آنها در یافتن شی مورد نظر کمک کنید. به مرور که کودک بازی را آموخت می‌توانید پیچیدگی آن‌را بیشتر کنید.

۲. خط و تعادل

این بازی راحت‌تر از آن‌چه فکر می‌کنید راه‌اندازی می‌شود. یک نوارچسب روکشی بیاورید، یک خط نواری به طول دلخواه روی زمین بچسبانید، و یک سوت بزنید! کودک خود را به چالش بکشید تا فقط روی خط راه برود تا تمام راه را به پایان برساند. خطوط بیشتری را با زوایای مختلف به زمین بچسبانید. مارپیچی و زیگ‌زاگ همیشه سرگرم‌کننده هستند. اگر چسب ندارید می‌توانید از خطوط حاشیه کنار فرش اتاق استفاده کنید.

تغییرات :

سریع‌ترین کودک بدون توقف، راه رفتن به‌صورت پاشنه به پنجه، به عقب راه‌رفتن، با چشم‌های بسته (بدون جوراب، به‌طوری که بتوانند خط را حس کنند)، و پریدن از خط (هر دو پا باهم!) همگی گزینه‌های عالی هستند. اگر چوب در منزل دارید می‌توانید از آنها استفاده کنید و از کودک بخواهید که بین آنها راه برود، از روی چوب‌ها بپرد و….

۳. لمس کن و حس کن

لمس کن و حس کن یک بازی عالی برای رشد و پرورش حس لامسه در کودکان است.

ذهن آن­ها را به اطلاعات مربوط به چیزی غیراز آ­ن­چه که به نظر می­‌رسد مرتبط کنید.

نکته این­جا این است که اشیای جالبی را که کودک قرار است به آن­ها دست پیدا کند و بدون نگاه کردن آن­ها را شناسایی کند درون ظروفی قرار دهید. می‌توانید از جعبه‌های کفش به عنوان ظرف بازی استفاده کنید. می‌توانید به راحتی با قیچی آنها را برش دهید و یک سوراخ برای اینکه کودک دستش را داخل آن کند قرار دهید. به کودک اجازه دهید که روی جعبه‌های کفش که برای بازی انتخاب کردید هر طرح و نقشی که تمایل دارد بکشد. قبل از اینکه در جعبه‌های کفش را محکم کنید در هر جعبه شی دلخواه خود را قرار دهید. یک شی در هرجعبه قرار دهید و اجازه دهید بچه‌­ها به نوبت حدس بزنند که آیتم‌­ها چه هستند. سوالات را تشویق کنید و درصورت نیاز سرنخ‌هایی ارائه دهید. پس از شناسایی اشیا یکی از بچه‌­ها می‌­تواند اشیا را برای دفعه‌­ی بعد درجعبه قرار دهد.

تغییرات :

از خوراکی‌ها و میوه‌ها استفاده کنید.

این بازی را می‌توانید به صورت ساده‌تر انجام دهید. نوبتی چشم‌های کودکان را ببندید و اشیا یا میوه‌ها وخوراکی‌های مختلف رو در دستش قرار دهید. اجازه دهید با لمس کردن و بوییدن کشف کند که چه چیزی در دستش قرار دارد. حتی می‌توانید تکه‌ای خوراکی را در دهانش قرار دهید و از او بخواهید که بگوید چه چیزی در دهانش قرار دارد. این‌گونه کودک شما مفهوم بهتری از طعم‌ها درک می‌کند.

۴. مرتب‌سازی

برای کودکان کوچک­‌تر، مرتب­‌سازی رنگ­ها ساده­‌ترین راه برای شروع است.

مرتب­‌سازی پیشرفته­‌تر را می‌­توان با بافت یک سطح یا نوع شی، به‌­عنوان مثال چوب، پلاستیک، سنگ، فلز انجام داد. برای مرتب‌­سازی “سطل­ها” اگر می‌­خواهید می‌­توانید از چسب نواری پوششی استفاده کنید. می‌توانید از کارتن‌هایی که تخم مرغ در آن قرار می‌گیرد استفاده کنید کافی هر بخش را به یک رنگ در بیاورید یا برچسب‌هایی با رنگ‌های مختلف روی آن بچسبانید. از چوب بستنی، بادبادک و … نیز می‌توانید استفاده کنید. می‌توانید اجسام چوبی، سنگی، پلاستیکی و فلزی را به او نشان دهید و بخواهید اجسامی که درخانه جنس مشابه هر کدام دارند نام ببرد. خلاقانه رفتار کنید و لذت ببرید.

تغییرات :

شما می‌­توانید با درخواست از کودکان برای رقابت پیدا کردن ۵ شئ از هر نوع، آن‌را به یک بازی کامل تبدیل کنید. یا می‌­توانید از آنها بخواهید که یک الگو را در مرتب‌سازی پیاده کنند.  – ابتدا قرمز، سپس آبی، سپس زرد، و سپس تکرار کنید.

۵. حباب

نه، ما از شما نمی­‌خواهیم که حباب را درتمام خانه بدمید و دیوارها و فرش‌­ها را صابونی کنید! کافی است کودکان را دور یک میز بنشانید. به­‌سادگی یک بشقاب و یک نی برای هر کودک بیاورید و یک قطره مایع ظرف­شویی به اندازه یک سکه به‌روی بشقاب بگذارید. سپس با مقدار کمی آب مخلوط کنید تا زمانی که مقداری کف داشته باشید که فرم بگیرد. سپس هر کودک باید انتهای نی را مرتب به صورت بالا و پایین به کف‌­ها بمالد تا لایه‌ه­ای حباب از صابون در انتهای نی شکل بگیرد. با دمیدن بسیار آرام، یک حباب تنها شروع به بزرگ­‌شدن می‌­کند!

چه­‌کسی می‌­تواند بزرگ­ترین حباب را بسازد؟ چه‌­کسی می‌­تواند به‌­مدت طولانی‌­تری حباب را نگه دارد؟ چه‌­کسی می­‌تواند به حبابی که تازه ترکیده بیشتر بخندد؟ این سوالات باید پاسخ داده شوند.

۶. بادکنک را بالا نگه دار

خوب، این یکی واقعا می‌­تواند کمی مبهم باشد. من شاهد جشن تولد ۱۵ کودک چهار ساله‌­ای بودم که این بازی را انجام می­دادند و دهان من به‌­معنای واقعی کلمه بازمانده بود. لامپ‌­ها و تزیینات دیواری را تماشا کنید! به‌طور شگفت‌­آوری ساده – برخی از بادکنک­ها را باد کنید، به بچه­‌ها بگویید که مانع تماس بادکنک­‌ها با زمین شوند و مهمانی را شروع کنند!

تغییرات :

بازی را می‌توانید به یک بازی رقابتی و هیجان انگیز تبدیل کنید. یک زوج قاضی داشته باشید، به بچه‌­ها بگویید اگر قبل از اینکه بادکنک به زمین برسد آن‌را لمس کرده باشند از بازی اخراج می‌شوند. این‌گونه بعد از مدتی تعدادی از بچه‌ها حذف می‌شوند و برنده باقی می‌ماند. فراموش نکنید که در بازی‌های کودکانه هیچ‌گاه برد و باخت را زیاد از حد پر رنگ نکنید. اگر حس ماجراجویی دارید، به آن­ها بگویید که می‌­توانند به بادکنک­‌های هم‌دیگر ضربه بزنند!

منبع مقاله:  fun indoor games for kids of all ages, categorized +

سایت: familyfuntwincities.com

دربارهرعنا جعفری