چگونه مهارتهای کارگروهی در کودکان‌مان را پرورش دهیم؟
تیم ورکینگ و کارگروهی یک مهارت مهم و اصلی در زندگی هر انسان است که توانایی یادگیری و همدلی را افزایش میدهد. هر اندازه افراد یک جامعه قادر باشند، در کارگروهی بهتر عمل کنند و همانند تکه‌های یک پازل مکمل هم باشند، جامعه قدرتمندتر و افراد آن موفق‌تر خواهند بود.
مهارت کارگروهی و تیم ورکینگ یک استعداد و تلنت ذاتی نیست، بلکه آموختنی و قابل یادگیری است. متاسفانه کودکان امروز، به دلیل تکنولوژی محور بودن و دلایل بیشماری همچون تک فرزندی و … اغلب بر مهارتهای فردی خود تمرکز می‌کنند و از همکاری با یکدیگر اجتناب می‌کنند و این در حالی‌است که بر طبق تحقیقات، کودکانی که مهارتهای کارگروهی قوی‌تری دارند و درکارگروهی عملکرد بهتری دارند در آینده موفقیت بیشتری در کار و جامعه خود کسب می‌کنند و از احساس رضایت بالاتری در زندگی برخوردار می‌شوند.
کافی است سری به مهدها و مدارس بزنیم تا ببینیم که تمایل به انجام کارهای فرد محور و عدم علاقه به شراکت در اسباب‌بازی و بازی‌های جمعی در بین کودکان عملا تبدیل به یک معضل شده است. در مقاله این هفته ما به شما نشان می‌دهیم که چگونه در جریان زندگی و با چند ترفند ساده به کودک خود کمک کنید، تا در حین لذت بردن از لحظات زندگی، مهارتهای کارگروهی و تیم ورکینگ را درخود پرورش دهد و زندگی شادتر و زیباتری برای خود رقم بزند.
کودکان ما با هرگونه توانایی، استعداد و قدرت قادر خواهند بود که آینده‌ای سالم، شاد و موفق برای خود بسازند، اگر امروز ما مهارتهای ساده زندگی را به درستی به آنها آموزش دهیم و باورشان کنیم.
از شرکت در ورزش‌های گروهی گرفته تا بازی‌های کلاسی، کارگروهی بخش بزرگی از دوران مدرسه در مقطع ابتدایی است. کسب مهارت کارگروهی نه تنها در مدرسه، بلکه در تمام دوران زندگی به موفقیت کودک شما کمک می‌کند.
ما چطور می‌توانیم به کودک خود در پرورش این مهارت ضروری کمک کنیم؟
چرا کارگروهی مهم است؟
کلیر هالسی، روانشناس و مشاور والدین می‌گوید: “کنارآمدن و ارتباط با دیگران واحد سازنده بسیاری از چیزها در زندگی است. کودکان باید از سنین پائین دادن و گرفتن، به اشتراک گذاشتن، رعایت نوبت، استفاده از نقاط قوت خود و کمک گرفتن از توانایی‌های دیگران برای جبران نقاط ضعف خود را بیاموزند. این یکی از مهارتهای اجتماعی اساسی است.”
ایان برمبر، موسس اردوگاه بیگ هت هم با روانشناس کلیر موافق است. او می‌گوید: “کار گروهی صرف‌نظر از سن و سال مهارتی حیاتی برای همه افراد است. کودکان در آینده هر شغلی داشته باشند، به هرحال باید توانایی کار با سایرین را داشته باشند. آنها همچنین باید بتوانند با اطرافیان از جمله اعضای خانواده، دوستان، همسایه‌ها، همکاران یا مشتریان ارتباط برقرار کنند.”
یادگیری مهارت کار گروهی به فرزند شما در تقویت بسیاری از مهارتهای اجتماعی از جمله صبر، همدلی، برقراری ارتباط، احترام گذاشتن به سایرین، سازش و مدارا کمک می‌کند. یادگیری این مهارت همچنین به آنها کمک می‌کند اعتماد‌به‌نفس و توانایی اعتماد به دیگران را در خود پرورش دهند.
دوره ابتدایی در مدرسه پر از فرصت‌هایی برای پرورش این مهارت‌ها است و کودکانی که از سنین پائین وارد فضای کار گروهی می‌شوند، در آینده می‌توانند الگوی خوبی برای کودکان کوچکتر باشند.
چالش عضوی از گروه بودن
شواهد به‌دست‌آمده از پژوهش اخیر موسسه انسان‌شناسی تکاملی مکس پلانک آلمان و دانشگاه دوک نشان میدهد کودکان در سن سه سالگی ارزش کارگروهی را درک می‌کنند اما معمولا نه به‌صورت خود به خود و طبیعی.
ایان توضیح میدهد: “کودکان ذاتا خودخواه هستند. آنها با تمایل طبیعی برای برآورده‌شدن نیازهای اولیه خود یعنی غذا و راحتی به‌‌دنیا آمده‌اند و تنها از طریق آنچه در دوران کودکی می‌آموزند، از این دیدگاه خودخواهانه فاصله می‌گیرند.
این یعنی برای کودکان کاملا طبیعی است که در ابتدا با کارگروهی مشکل داشته باشند: برای مشاهده این موضوع در عمل فقط کافی است ببینید که یک کودک نوپا چطور موقع بازی اسباب‌بازی را از دست همبازی‌اش می‌گیرد یا وقتی کسی روی صندلی موردعلاقه‌‌اش می‌نشیند، شروع به گریه‌وزاری می‌کند.
کلیر می‌گوید: “آنها مرکز دنیای خود هستند و نیازهای آنها بر همه چیز اولویت دارد. برای کودکان کنار‌گذاشتن نیازهای خود و این که اجازه دهند نیازهای کس دیگری برآورده شود، بسیار دشوار است.
با اینکه در ابتدا رفتارهایی مثل هل‌دادن و تنه‌زدن، کج‌خلقی و عدم پذیرش باخت به احتمال زیاد اتفاق می‌افتند، اما کودکان به‌تدریج از زندگی انفرادی به سمت فعالیت‌های گروهی می‌روند.
روانشناس کلیر توضیح میدهد: ” در سنین سه تا پنج سالگی، اکثر کودکان مهارت دادن و گرفتن و سهیم شدن با دیگران را یاد می‌گیرند و تاحدودی نسبت به سایر کودکان همدلی نشان می‌دهند.
تشکیل گروه در مدرسه
دوره ابتدایی در مدرسه زمان بسیار خوبی برای نهادینه کردن مهارت کارگروهی در کودکان است که در در تمام دوران زندگی به آن نیاز خواهند داشت. بسیاری از فعالیت‌های داخل و خارج از کلاس به هدف کمک به کودکان و برای اینکه بتوانند عضوی از گروه باشند طراحی شده‌اند. در ذیل به برخی از این فعالیت‌ها اشاره شده است:
۱. تکالیف مبتنی بر حل مسئله، اغلب در دروس علوم یا فناوری طراحی مثل ساختن مرتفع‌ترین سازه ممکن با استفاده از ماکارونی و مارشمالو به عنوان چسب.
۲. کار دو نفری یا گروهی، که در آن کودکان با توانمندی بالاتر به کودکان ضعیف‌تر کمک می‌کنند.
۳. مطالعه گروهی، که در آن کودکان به نوبت از روی کتاب تعیین شده برای بقیه می‌خوانند.
۴. موسیقی، نواختن سازهای ساده مثل فلوت، کیبورد و سازهای کوبه‌ای برای ساختن یک قطعه آهنگ.
۵. مدرسه جنگل (مدرسه طبیعت یا اردوهای جنگلی و فضای باز)، مشارکت در فعالیت‌های فضای باز مثل ساختن پناهگاه و روشن کردن آتش.
۶. ورزش‌های تیمی مثل فوتبال، هاکی، راندرز (بازی که از دسته بازی‌های امن پناه مثل هاکی و کریکت است)، دست رشته و دوی امدادی.
۷. مناظره، کارگروهی برای آوردن دلیل برای تائید یا برعلیه یک مسئله خاص.
۸. اجرای نمایش مدرسه‌ای یا تشکیل مجلس دانش‌آموزی.
۹. زمان هم‌نشینی، که در آن همه کودکان دور هم می‌نشینند و هریک فرصتی برابر با سایرین برای صحبت کردن دارند.
۱۰. انجمنهای مدرسه، که در آنها کودکان انتخاب شده برای صحبت درباره مشکلات دانش‌آموزان و کلاس، جلساتی با مسئولین مدرسه دارند.
کودکان اغلب خارج از کلاس در زنگ‌های تفریح هم در قالب بازی‌های گروهی مثل فوتبال و گرگم‌به‌هوا به کارگروهی ادامه می‌دهند.
کودکان مقاطع تحصیلی بالاتر ممکن است از طرف مدرسه به سفرهای چند روزه که به‌طور‌خاص بر فعالیت‌های گروهی مثل ساخت قایق یا کمپ‌زدن تمرکز دارند، بروند.
تشکیل گروه در خانه
راه‌های زیادی برای تمرین مهارت کار گروهی در خانه وجود دارد. از جمله:
۱. بازی‌های صفحه‌ای و بازی‌های پرطرفدار در مهمانی‌ها، مثل بازی کلمه‌سازی، کارت بازی، حل جدول، بازی فکری جِنگا و منچ: یک فعالیت خیلی خوب برای پرورش مهارتهای اجتماعی مهم مثل رعایت نوبت، همکاری و سازش
۲. آشپزی: از کودکان بخواهید با خواهرو برادر خود از روی دستور پخت، کیک یا حتی شام درست کنند.
۳. اجرای نمایش یا کنسرت با همکاری خواهر و برادرها، دوستان یا سایر اعضای خانواده
۴. پروژه‌های هنری مثل ساخت کلاژ یا تابلوی موزائیکی، یا پروژه‌های ساختنی مثل ساختن شهر لگویی
۵. کمک به یکدیگر در انجام تکالیف مدرسه: یک راه عالی برای کودکان بزرگتر که بتوانند همزمان با تمرین مهارتهای حیاتی مثل برقراری ارتباط و صبر، از خواهر یا برادر کوچکتر خود نیز حمایت کنند.
۶. بازی‌های پرتحرک خارج از خانه مثل فوتبال، بسکتبال، ساخت پناهگاه یا مسابقات مرحله‌ای با مانع و حتی درست کردن آدم‌برفی در زمستان
۷. بازی‌های گروهی مثل رد کردن بادکنک از بین پاها و بازی‌های چتر‌نجات که در آن کودکان باید برای درهوا نگه‌داشتن توپ باهم همکاری کنند: یک بازی خیلی خوب برای سرگرم‌کردن تعدادی از بچه‌ها
- فقط به یاد داشته باشید که کارگروهی می‌تواند برای کودکان (و به‌خصوص برای خواهر و برادرها) چالش‌برانگیز باشد و آماده باشید که درصورت بیش از حد رقابتی شدن یا خشونت‌آمیزشدن اوضاع مداخله کنید.
شناسایی مشکلات کودکان در کارگروهی
از آن جایی که مهارت کارگروهی یک مهارت ذاتی نیست، بسیاری از کودکان در این مورد با مشکلاتی مواجه هستند، چه خجالتی باشند، چه دل‌شان بخواهد رئیس‌بازی دربیاورند و چه دوست نداشته باشند در تیمِ بازنده باشند.
خبر خوب این است که کارهای زیادی هست که ما به عنوان افراد بزرگسال می‌توانیم برای کمک به کودکان انجام‌دهیم تا بتوانند به عنوان عضوی از گروه عملکرد بهتری داشته باشند.
۱. بر اهمیت عضوی از گروه بودن تاکید کنید. یک گروه چیزی بیشتر از قوی‌ترین اعضای آن است: هرکسی در گروه نقشی دارد. روانشناس کلیر می‌گوید: ” ما به عنوان والدین می‌توانیم به کودکان خود کمک کنیم نقاط قوت خود را بشناسند و آنها را تقویت کنند. انعطاف پذیری واقعی به معنای شناخت نقاط قوت و استفاده از آنهاست. برای مثال اگر کودک شما ذاتا مهاجم خوبی نیست، ممکن است برای نقش دروازبان در تیم فوتبال‌شان مناسب‌تر باشند.
۲. اعتمادبه نفس آنها را تقویت کنید. عضوی از گروه بودن و دستور گرفتن از اعضای قوی‌تر گروه ممکن است برای کودکان خجالتی و کم‌حرف دشوار باشد. ایان می‌گوید: “معلمین و والدین می‌توانند اعضای ساکت‌تر گروه، کاری مناسب خودشان محول کنند. این نشان میدهد که به آنها و توانایی‌هایشان اعتماد دارید و باعث تقویت اعتماد‌به‌نفس آنها می‌شود.
۳. کارگروهی را در خانه به طور عملی به کودکان نشان‌دهید. فرصت‌های زیادی برای همکاری و مشارکت در خانه وجود دارد: برای مثال یکی از کودکان می‌تواند لباس‌های شسته شده را تا کند و دیگری آنها را در جای خود بگذارد. شما و فرزندان‌تان می‌توانید یک منو برای یک وعده خاص طراحی کنید و طبق آن آشپزی کنید. یا می‌توانید به کمک هم برای یک گردش خانوادگی برنامه‌ریزی کنید، مثلا برای انتخاب مسیر، وسیله‌نقلیه و فعالیت‌‌هایی که قرار است انجام دهید.
۴. در یک کلوب بعد از مدرسه ثبت‌نام کنید. ایان می‌گوید: ” همه کارهایی که ما انجام می‌دهیم فعالیت‌های مبتنی بر گروه است، از ساختن پناهگاه گرفته تا روشن کردن آتش و آشپزی، همه برای آموزش مهارتهای مهم زندگی به کودکان طراحی شده‌است.” مزیت دیگر پیوستن به یک کلوب خارج از مدرسه این است که کودکان می‌توانند در آن با گروه متفاوتی از بچه‌ها ارتباط برقرار کنند و به این ترتیب دایره ارتباطی خود را گسترش دهند.
۵. کودکان را به داشتن رفتار منصفانه تشویق کنید. وجود قوانین اساسی خوب- مثل رعایت نوبت و مهربان بودن- برای کارگروهی ضروری هستند، بنابراین دستورالعمل‌های واضح برای فعالیت‌های گروهی تعیین کنید. کلیر می‌گوید: ” اگر کودکان خودشان قوانین را پیشنهاد بدهند، موثرتر خواهد بود، چون در این‌صورت خود را بیشتر متعهد به رعایت آنها می‌‌دانند.”
۶. با مدرسه در ارتباط باشید. اگر کارگروهی در مدرسه برای کودک شما دشوار است، با معلم او صحبت کنید. استراتژی‌های متعددی- مثل قرعه‌کشی برای تعیین سرگروه به‌جای تعیین افراد تکراری، یا استفاده از شاگردان بزرگتر برای مدیریت زمین‌بازی برای دانش‌آموزان کوچکتر – برای کمک به کودکان برای بهتر شدن در کارگروهی وجود دارد.
۷. اگر نگرانید کمک بگیرید. اگر نگران هستید که کودک شما دارای مشکلات اجتماعی است که کارگروهی را برایش دشوار می‌کند، با مسئول هماهنگی نیازهای تحصیلی خاص مدرسه کودک خود صحبت کنید و از او راهنمایی بگیرید. اما واقع‌بین باشید- عضوی از گروه بودن حتی گاهی برای بزرگسالان هم دشوار است و اکثر کودکان با تمرین بهتر می‌شوند.
هدف ما داشتن کودکانی شادتر و سالمتر است، لطفا با نظرات و پیشنهادات خود ما را در این راه یاری کنید.
رعنااستوری، دوست خوب کودکان، همراه خوب والدین
منبع: how to teach your child teamwork
از سایت: theschoolrun.com
