۲۵ راهکار افزایش اعتماد به نفس در کودکان
هزاران درود بر همراهان همیشگی رعنا استوری
اعتماد به نفس، واژه ایست که بار معنایی بالا دارد و و تمام زندگی ما را از کودکی تا بزرگسالی تحت‌تاثیر خود قرار می‌هد. اعتمادبهنفس تلفیقی از سه پدیده باور، احساس و رفتار انسانی است و هرگونه تغییر در هر کدام از این سه نماد، اعتمادبهنفس انسان را دست‌خوش تغییر می‌کند. در گذشته تصور می‌شد که کودکان درک درستی از اعتماد به نفس ندارند، اما علم روانشناسی روز دنیا ثابت کرده است که تا ۵ سالگی درک درستی از اعتمادبهنفس در کودکان شکل می‌گیرد.
با توجه به اینکه اعتماد به نفس عاملی کلیدی در رسیدن به خوشبختی و رضایت درونی در زندگی انسانهاست، و کودکی فصل مهمی از زندگی است که در آن بسیاری از رفتارها و عادات شکل گرفته و در وجود انسان نهادینه می‌شود، توجه به این مسئله و تقویت اعتماد به نفس در کودکان اهمیت به‌سزایی پیدا می‌کند.
تحقیقات دانشمندان و آمارهای جدید ثابت کرده که متاسفانه عدم اعتماد به نفس در کودکان و مشکلات ناشی از آن سیر صعودی در جوامع امروزه طی می‌کند. وقتی پای صحبت والدین در مورد کودکانشان می‌نشینیم، دل مشغولی‌ها و مشکلاتی که ذهن آنها را درگیر کرده، عموما ریشه در اعتماد به نفس در کودک دارد.
عدم اعتماد به نفس موجبات ترس از مواجهه با مشکلات، عدم توانایی در ارتباط برقرار کردن با گروه همسالان و جامعه اطراف، ترس از کسب تجارب جدید و بسیاری از مشکلات دیگر را فراهم خواهد آورد. و صد البته وجود اعتماد به نفس کافی در کودکان آنها را توانمندتر، موفق‌تر و شادتر می‌سازد و موجب می‌شود که در بزرگسالی در مواجهه با شکست‌ها و ناکامی‌ها دچار افسردگی و سرخوردگی نشوند.
در واقع کودکانی که اعتماد به نفس بالاتری دارند، در هنگام رویارویی با سختی و شکست، احساس سرخوردگی و افسردگی نمی‌کنند و در هنگام انجام فعالیت‌ها به دنبال تایید دیگران نیستند، بنابراین از زندگی لذت بیشتری می‌برند. در کودکان با اعتماد به نفس بالا به‌ندرت رفتارهای پرخاشگرانه و انتقام‌جویانه دیده می‌شود، چرا که آنها دیگران را دلیل شکست‌ها و ناکامی‌های خود نمی‌دانند. در هنگام تحصیل و طی مراحل رشد، این کودکان مراحل تحصیلی را با موفقیت و خرسندی بیشتری طی می‌کنند و هدفمندتر عمل می‌کنند.
خوشبختانه تقویت اعتماد به نفس در کودکان، راه‌کارهای عملی و ساده‌ای دارد. کافی است که هوشمندانه و آگاهانه عمل کنیم.
در این مقاله، ۲۵ ترفند ساده و بسیار کاربردی برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان را برای شما بیان می‌کنیم. امیدواریم با مطالعه‌ی این مقاله، افق جدیدی در مقابل شما، برای تقویت اعتماد به نفس کودکانتان گشوده شود و شاهد کودکانی شادتر و سالم‌تر در جامعه باشیم.
“اعتماد به نفس، پایه و اساس همه موفقیت‌ها و دستاوردهای بزرگ است” -برایان تریسی-
اعتماد به نفس یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در سلامت، موفقیت و خوشبختی کودک در آینده است. کودکان با اعتماد به نفس بالا در مواجهه با فشار همسالان، مسئولیت‌های مختلف، عوامل استرس‌زا، چالش‌ها و احساسات مثبت و منفی، بهتر عمل می‌کنند.
اما عامل کلیدی در تقویت اعتماد به نفس کودک چیست؟
شما به عنوان معلمین و والدین کودک نگران نباشید. تقویت اعتماد به نفس کودک، لزوما کار دشوار و پیچیده‌ای نیست. در واقع شما میتوانید با استفاده از روش‌هایی، انجام دادن این وظیفه را برای خودتان لذت بخش کنید.
۲۵ راهکار افزایش اعتماد به نفس در کودکان:
۱.عشق شما به کودک باید بی‌قید و شرط باشد و کودک این را بداند.
نگاه شما به کودکان (یا باور کودکان در مورد نگاه شما به او) تاثیر عمیقی بر تصوری که آنها از خود دارند می‌گذارد.
برای کودکان یا دانش آموزان خود این‌را روشن کنید که حتی اگر مرتکب اشتباه شوند، دوستشان دارید و به آنها اهمیت می‌دهید. وقتی اشتباهی از کودک سر میزند، از سرزنش و عکس‌العمل های تند پرهیز کنید و به او حس سرافکندگی و حقارت ندهید.
برای کودک خود حرمت و حریمی مشخص قائل باشید. هیچ‌گاه ایرادات و اشتباهات او را در حضور دیگران بازگو و یا سرزنش نکنید.
با آنها گفتگوی درونی مثبت را تمرین کنید
کودکان و بزرگسالان هردو اغلب گفتگوهای درونی منفی با خود دارند. ” از پسش بر نمیام” یا ” من در فلان کار افتضاحم” یا ” باز دوباره چم شده؟”
از جملات تاکیدی مثبت استفاده کنید و آنها را به کودکان نیز آموزش دهید.
نکته: کافی است کلمات و جملات تاکیدی مثبت را خودتان در حضور فرزندتان استفاده کنید. استفاده مداوم از این‌گونه کلمات و جملات به تقویت اعتماد به نفس و رشد عزت نفس در خودتان نیز کمک شایانی می‌کند و در گذر زمان خانواده‌ای موفق خواهید داشت.
لیستی از این جملات تاکیدی مثبت در ادامه آورده شده است.
۲. آنها را به اسم صدا کنید.
صدا کردن کودکان به اسم، یک روش قدرتمند و ساده برای القای حس ارزشمندی به آن‌هاست. به خصوص اگر همراه با تماس چشمی دوستانه باشد.
۳. به آنها وظایف خاص مناسب سن‌شان بدهید تا در کارها به شما کمک کنند.
علاوه بر تکالیف مدرسه و کارهای عادی روزانه؛ به کودکان وظایف خاصی محول کنید تا احساس مفید بودن، مسئولیت‌پذیری و شایستگی کنند. استفاده از کلمه ” خاص” تاثیر بیشتری در تقویت اعتماد به نفس آنها دارد.
در خانه، وظایف خاص می‌توانند کمک در نگهداری حیوان خانگی یا خواهر و برادر کوچک‌تر، کمک در آماده کردن غذا، کمک به تمیز کردن خانه (مثلا گردگیری) و برای کودکان کوچک‌تر، پوشیدن لباس‌های خودشان بدون کمک والدین باشند. حتی اگر برای تفریح به فضای آزاد می‌روید، کارهایی مثل جمع کردن هیزم و یا آماده کردن سیب‌زمینی کبابی می‌تواند هم لذت بخش و هم کمک‌کننده باشد.
در مدرسه، بچه ها می‌توانند در تزئین کلاس، آب دادن به گیاهان، پاک کردن تخته و موارد دیگر کمک کنند.
نکته:توجه کنید که وظایفی که به کودک خود محول می‌کنید، باید برابر با توانایی و سن و سال کودک باشد. واگذارکردن کارهایی که خارج از توان کودک است، نتیجه عکس دارد و احساس ناتوانی و ناامیدی در کودکتان ایجاد خواهد کرد.
۴. با آنها بازی کنید و اجازه دهید آنها بازی را هدایت کنند.
شرکت کردن در بازی بچه‌ها، این پیام را به آنها می‌دهد که مهم هستند و ارزش وقت شما را دارند.
هنگام بازی، والدین می‌توانند به کودکان اجازه دهند خودشان تصمیم‌گیرنده یا آغازگر و همچنین هدایت‌کننده بازی باشند. وقتی کودک ببیند والدین از بازی که او ساخته است لذت می‌برند، احساس ارزشمندی و موفقیت می‌کند.
نکته:مثلا میتوانید همراه با فرزندان خود بازی‌های تخته‌ای یا اسم فامیل انجام دهید. (روش و نمونه‌ی بازی‌های مناسب در مقاله بازی‌هایی برای کودکان آمده است)
معلمین نیز می‌توانند همین استراتژی را با دانش‌آموزان کم‌سن و سال‌تر خود اجرا کنند.
مثلا میتوانید در خانه یا مدرسه بازی بیا کشف کنیم، بیا حرف بزنیم را بازی کنید. (آموزش روش بازی در تصویر آمده است)
شما میتوانید حتی درست کردن دایره بازی را به یک تفریح تبدیل کنید. از کودکتان بخواهید که دایره‌ای بکشد و آن‌را همانند شکل رنگ‌آمیزی کند، سپس با قیچی دایره را از کاغذ جدا کند. به خوبی به‌خاطر دارم که در کودکی ما علاقه زیادی به بازی دوز داشتیم خصوصا زمان‌هایی که مادر یا پدر ما را همراهی می‌کردند. همیشه به ما تکه مقوایی می‌دادند تا تصویر بازی را روی آن بکشیم و برای مهره هم معمولا به انتخاب خود، لوبیا قرمز، نخود، لوبیا چیتی، سنگ، هسته‌ی تمبر هندی و … انتخاب می‌کردیم. لذت بازی برای ما که خودمان هم وسیله بازی خویش را درست کرده بودیم با همراهی مامان و بابا چند برابر می‌شد و ما خود را قهرمانان بی‌مانند می‌پینداشتیم.)
۶. روی اعتماد به نفس خودتان کار کنید.
این کاری نیست که یک شبه بتوان انجام داد، اما یکی از مهم‌ترین موارد این لیست است.
والدین اولین و بهترین الگو برای کودکان خود هستند. بنابراین در صورت نیاز برای افزایش اعتماد به نفس خودتان زمان بگذارید. با گفتن جملات مثبت در مورد خود و دیگران در حضور کودک شروع کنید.
معلمین نیز باید از سرزنش خود پرهیز کنند و در حضور دانش آموزان الگوی خوبی در زمینه اعتماد به نفس برای آنها باشند.
۷.نظر کودکانتان را بپرسید و پیشنهادات‌شان را بشنوید.
در مورد مسائل مناسب با سن کودکان نظر یا پیشنهادشان را بشنوید تا به آنها نشان دهید خود و عقیده‌شان برایتان ارزشمند است.
همچنین با این کار کودک می‌فهمد که حتی بزرگسالان هم گاهی نیاز به کمک دارند و کمک خواستن اشکالی ندارد.
نکته: ممکن است کودک شما نظرات خنده‌دار، غیر قابل انجام، اشتباه یا بی‌ربط بدهد. لطفا هرگز و تحت هیچ شرایطی نظرات کودک خود را مسخره نکنید.
به نظراتش نخندید و سربه‌سر اون نگذارید. از گفتن جملات کنایه‌آمیز شدیدا پرهیز کنید. از او بخواهید چند پیشنهاد مختلف دهد و آن پیشنهادات را درکنار پیشنهادات و نظرات سایر افراد خانواده روی کاغذ بنویسید، تا کودک شما احساس نادیده شدن و تحقیر شدن پیدا نکند. حتی میتوانید امکان انجام پیشنهادات او را با جدیت بررسی کنید تا او ضمن احساس مفید بودن، متوجه اشتباهات خود بشود و دفعه بعد با دقت بیشتری به کلمات و سخنان شما گوش دهد. در گذر زمان خواهید دید که کودکی با درک بالاتر و توانمندتر در مقابل شماست.
۸. با کودک خود وقت بگذرانید.
عشق و پذیرش دو مولفه کلیدی اعتماد به نفس و ارزشمندی هستند، بنابراین والدین باید با کودکان خود وقت بگذرانند تا به آنها احساس ارزشمندی بدهند. باید بدانید که کیفیت وقتی که با آنها می‌گذرانید، از کمیت آن مهم‌تر است. کافی است اگر ۱۰ دقیقه برای کودکتان زمان می‌گذارید، درآن زمان تمام دقت و تمرکز خود را معطوف کودکتان کنید.
او را به سفرهای کوتاه ببرید، باهم شام بخورید، بازی کنید، به گردش بروید و یا هر فعالیت لذت بخش دیگری باهم انجام دهید.
معلمین می‌توانند با سعی در شناخت بچه ها، علائق و سرگرمی‌هایشان، و همچنین گفتگوهای شخصی با هرکدام از آنها (مثل ” فوتبال دیروز چطور بود سارا؟” یا ” فکر می‌کنم از این کتاب دایناسورها خوشت بیاد تیمی”)، به آنها حس عشق و پذیرش بدهند.
من هم همانند شما، یک والد هستم و می‌دانم که مشغله و مشکلات زندگی فرصت زیادی برای ما باقی نمی‌گذارد اما حالات مختلف را شخصا امتحان کردم و فهمیدم راه‌کارهای ساده می‌تواند کمک کننده باشد. مثلا: شام را همیشه در کنار هم صرف کنیم و در حین صرف شام در مورد اتفاقات روزمره صحبت کنیم. میتوانید گاهی مواقع هنگام صرف شام، فیلم یا انیمیشنی که مناسب سن تمام اعضای خانواده باشد ببینید.
اگر به صورت شیفتی کار می‌کنید، میتوانید این برنامه را زمان‌هایی که در منزل هستید با فرزند خود اجرا کنید. اگر فقط کودکتان را صبح‌ها موقع رفتن به مدرسه می‌بینید یا مسیر کوتاهی موقع راه رفتن با او همراه هستید، میتوانید بازی‌های کوتاه را یاد بگیرید و با او انجام دهید. (پیشنهاد من بازی های کلامی است که در مقاله قبل آمده است)
نکته مهم: زمانی که به بودن در کنار فرزندتان اختصاص می‌دهید، مهم نیست. کافی است هنگامی که در کنار او هستید تمام تمرکز و حواس خود را به کودکتان اختصاص دهید.
۹. به آنها تعیین و دست‌یابی به اهداف را یاد بدهید.
تعیین اهداف واقع‌بینانه و چالش برانگیز و دست‌یابی به آنها، می‌تواند به کودک احساس شایستگی و توانمندی بدهد. به کودکان یا دانش آموزان خود کمک کنید برای خود هدف تعیین کنند و به آن پایبند بمانند. میتوانید مانند شکل زیر اهداف، مراحل رسیدن به آنها، موانع موجود، علت شکست، راه حل‌ها و … روی کاغذ بنویسید.
اگر کودک شما دفتری این‌گونه داشته باشد، متوجه توانمندی‌ها، موفقیت‌ها و شکست‌های خود در گذر زمان می‌شود و این‌گونه بعد از مدتها با مشاهده کارهایی که موفق به انجام آن شده است، احساس قدرت کرده و اعتماد به نفس بالاتری پیدا می‌کند. ممکن است در ابتدا هدف‌ها و خواسته‌ها و حتی راه‌حل‌های اون عجیب و بی‌منطق باشد ولی بعد از مدتی هدفمند شده و می‌تواند توانایی‌ها و موانع موجود را سازماندهی کند.
وقتی پسر من ۶ ساله بود، به همراه مدرسه به استخر رفته بود و چون توانایی شنا نداشت احساس ناتوانی می‌کرد.در خلال صحبت‌هایی که با هم داشتیم فهمیدم که این ماجرا خیلی او را آزرده است. در نتیجه با هم یادداشتی نوشتیم و از او خواستم که بگوید آرزوهایش را بگوید.
او آنقدر خود را ناتوان می‌دید که حتی حاضر نبود در مورد شنا کردن صحبت کند. وقتی از او خواستم که نظرش را بگوید، گفت: من خیلی شنا دوست دارم ولی من نمی‌توانم و استعدادشو ندارم. من با او مخالفت نکردم ولی گفتم: می‌توانی امتحان کنی. و با هم یک لیست تهیه کردیم.
تابستان همان سال، او را کلاس شنا ثبت نام کردیم و در یک ماه او شنای کرال سینه و پشت و قورباغه را یاد گرفت و به بچه‌های کوچک‌تر یاد می‌داد. بعد از آن دوره پسرم اعتماد بنفس بالاتری پیدا کرد و در انجام کارها مصمم‌تر عمل می‌کرد.
به مروز زمان او توانست لیستی از موفقیت‌ها و توانمندی‌های خود تهیه کند ضمن اینکه مشکلاتی که برای انجام تعدادی از کارها داشت برایش مشخص‌تر شد و برای اصلاح آنها قادر به برنامه‌ریزی شد.
۱۰.هنگامی که با کودک وقت می‌گذرانید باید تمام توجه‌تان به او باشد.
زمانی که با کودک هستید اگر ذهنتان درگیر باشد یا توجه‌تان معطوف به مسئله دیگری باشد، او کاملا این را حس می‌کند.
برای تقویت احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس کودک لازم است در مدت زمانی که به او اختصاص داده‌اید، لوازم الکترونیکی خود را کنار بگذارید، افکار مربوط به کار یا مسائل دیگر را از ذهن خود بیرون کنید و سعی کنید تمام توجه‌تان معطوف به کودک باشد.
معلمین نیز می‌توانند زمانی را برای ارتباط با دانش آموزان و رسیدگی به نیازهایشان اختصاص بدهند و در آن زمان فقط به آنها توجه کنند.
۱۱. کودکان را تشویق به رفتن به کلاس تئاتر کنید.
کلاس تئاتر می‌تواند روش بسیار خوبی برای تقویت اعتماد به نفس کودک باشد. امتحان کردن چیزهای جدید به کودکان کمک می‌کند احساس توانمندی کنند. تئاتر به آنها کمک می‌کند با اعتماد به نفس بیشتری در مقابل دیگران صحبت کنند و محدوده امن آنها را گسترش می‌دهد.
والدین و معلمین می‌توانند کودکان را تشویق کنند حداقل برای یک بار تئاتر را امتحان کنند. همچنین معلمین می‌توانند نمایش و ایفای نقش را در فعالیت‌های کلاسی بگنجانند.
انجام بازی‌های پانتومیمی در جامعه کودکان یا مهمانی‌های خانوادگی نیز می‌تواند کمک کننده باشد.
۱۲. آنها را به شیوه درست تحسین کنید.
غرق کردن کودک در تحسین و تمجید، اثر چندانی در تقویت عزت نفس آنها ندارد، اما تحسین آنها به شیوه درست قطعا می‌تواند به افزایش عزت نفس آنها کمک کند.
تحسین و تشویق باید واقعی و مربوط به یک مسئله خاص مثلا تلاش یا یک رفتار درست در کودک باشد. وقتی کودک را تحسین می‌کنید، تاکید بیشتری بر تلاش داشته باشید، نه نتیجه (مثلا گرفتن نمره ۲۰) یا یک توانایی ثابت (مثل هوش).
به جای جملات کلی مثل ” کارت عالی بود!”، از مثال‌هایی که در ادامه آورده شده، استفاده کنید.
۱۳. اجازه دهید وقتی با دیگران در مورد نقاط مثبت آنها حرف می‌زنید، بشنوند.
یک راه ساده و سریع تقویت اعتماد به نفس کودکان، این است که ” تصادفا” بگذارید وقتی در حضور دیگران از او تعریف و موفقیت‌ها و تلاش او را تحسین می‌کنید، بشنود.
گاهی وقتی از کودکان مستقیما تعریف می‌کنید ممکن است باور نکنند. اما وقتی بشنوند که با دیگران در مورد کارهای خوب آنها صحبت می‌کنید، راحت‌تر باور می‌کنند.
۱۴. آنها را با دیگران مقایسه نکنید.
از مقایسه کودک با همکلاسی‌ها یا خواهر و برادرش، و گفتن جملاتی مثل “چرا نمیتوانی مثل او رفتار کنی؟ “یا ” ببین خواهرت چه نمره‌های خوبی گرفته است. تو چرا مثل او نیستی؟” پرهیز کنید.
این مقایسه‌ها باعث می‌شود کودک به خود و توانایی‌هایش شک کند و باور کند که نمی‌تواند رضایت شما را جلب یا انتظارات شما را برآورده کند. در نهایت، مقایسه باعث می‌شود کودک اعتماد به نفس خود را از دست بدهد.
۱۵. در کنزل یا مدرسه وظایفی مناسب سنش به او محول کنید.
وقتی کودکان در کارهای خانه کمک می‌کنند یا کارهای کوچک برای شما انجام می‌دهند، احساس می‌کنند کار ارزشمند و مفیدی انجام داده‌اند و این باعث ایجاد حس توانمندی و اعتماد به نفس در او می‌شود.
به کودک خود وظایف روزمره‌ی مناسب سنش باشند بدهید. مثلا مرتب کردن رختخواب، غذا دادن به حیوان خانگی، چیدن سفره، جمع کردن اسباب بازی‌ها و غیره.
معلمین نیز می‌توانند وظایفی چون پخش کردن برگه‌ها یا مرتب کردن وسایل کلاس به دانش آموزان بدهند.
۱۶.با نصب عکس‌ها یا کار هنری آنها به دیوارهای خانه یا مدرسه، احساس تعلق را در آنها تقویت کنید.
حتی چیزی به سادگی زدن قاب عکس‌های خانوادگی به دیوار هم می‌تواند اعتماد به نفس کودک را افزایش دهد!
در کلاس هم میتوانید عکس همه دانش آموزان را به دیوار بزنید. همچنین میتوانید از آنها بخواهید از چهره خود نقاشی بکشند، و یا پرچم یا پازلی درست کنند که خاص خودشان و نشان دهنده علائق آنها باشد و سپس آنها را به دیوار کلاس بزنید.
این به بچه ها حس تعلق داشتن، پذیرفته شدن و عشق می‌دهد و در نهایت موجب افزایش اعتماد به نفس آنها می‌شود.
۱۷. به آنها اجازه دهید در مورد مسائل مناسب سن‌شان تصمیم‌گیری کنند.
مثل محول کردن وظایف روزمره یا وظایف خاص، تصمیم‌گیری نیز به کودکان احساس توانمندی و قدرت می‌دهد.
به کودکان اجازه دهید با توجه به سن‌شان در مورد بعضی مسائل تصمیم‌گیری کنند. مثلا اینکه چه لباسی بپوشند، چه چیزی برای صبحانه بخورند، چه بازی بکنند یا از چه رنگی استفاده کنند، برای گردش به کجا بروید و غیره.
معلمین می‌توانند به دانش آموزان اجازه دهند در مورد نحوه نمایش توانایی‌های خود تصمیم‌گیری کنند.
مثلا با نقاشی کردن، نوشتن آهنگ یا داستان‌سرایی آموخته‌های خود را به سایرین نشان دهند. همچنین معلمین می‌توانند اجازه انتخاب کتاب برای هم‌خوانی یا فعالیت‌های گروهی را به دانش‌آموزان بدهند.
۱۸. آنها را تشویق به امتحان‌کردن چیزهای جدید و آموختن مهارت‌های جدید کنید.
کودکان با اعتماد به نفس پائین معمولا از امتحان کردن چیزهای جدید یا چالش‌های جدید می‌ترسند.
کودکان را به امتحان کردن فعالیت‌های جدید و یادگرفتن مهارت‌های جدید تشویق کنید. این باعث می‌شود کودک باور کند که توانایی از میان برداشتن هر مانعی را در زندگی دارد.
۱۹.به آنها کمک کنید علائق خود را بشناسند.
مهم است که کودکان علائق و استعدادهای خود را بشناسند. وقتی کودکان متوجه می‌شوند که به چه چیزی علاقه دارند و در چه چیزی بهترین هستند، خود و توانایی‌های خود را باور می‌کنند.
برای کودکان یا دانش آموزان خود فرصتی برای انجام دادن فعالیت‌های مورد علاقه‌شان فراهم کنید و در فرآیند شناخت علائق و استعدادهایشان حامی آنها باشید. (مورد ۹ نیز شما را در این راه کمک می‌کند)
۲۰. به آنها کمک کنید بر ترس از شکست غلبه کنند.
ترس از شکست معمولا کودکان را از تلاش و رسیدن به پتانسیل نهایی خود بازمی‌دارد، که این در نهایت موجب تضعیف اعتماد به نفس آنها می‌شود.
به کودکان یاد بدهید که اشتباه کردن یک بخش طبیعی از زندگی است و به ندرت می‌توان بدون شکست خوردن به موفقیت رسید.
داستان افراد موفقی را که با ایستادگی و دوباره برخواستن پس از هربار زمین خوردن در نهایت موفق شده‌اند، برای کودکان بازگو کنید، تا ببینند که الگوهای آنها چطور هنگام برخورد با موانع ایستادگی کردند.
۲۱. آنها را تشویق کنید احساسات‌شان را ابراز کنند.
وقتی احساسات کودک را نادیده می‌گیرید یا بابت آنها کودک را سرزنش می‌کنید، این پیام را به او می‌دهید که احساساتش بی‌اهمیت هستند و او در نهایت به این نتیجه می‌رسد که خودش نیز بی ارزش است.
کودکان را تشویق کنید هم احساسات منفی و هم احساسات مثبت‌شان را ابراز کنند و به آنها کمک کنید در مورد آنها صحبت و با روشهای درست آنها را حل کنند.
حرکت به کودک خود واژه ” تو دیگه بزرگ شدی، نباید گریه کنی” یا “مرد که گریه نمی‌کنه” و… را نگویید. گریه کردن ویژگی انسان است و خواه ناخواه کودک شما خواهد گریست.
پس هیچ‌گاه با این جملات هویت و شخصیت او را زیر سوال نبرید. تلاش کنید که به او کمک کنید دلیل ناراحتی خود را بیان کند و به دنبال راه‌کاری صحیح برای از بین بردن آن احساس منفی باشد.
۲۲. مطمئن شوید که کودک می‌داند شما از عمل یا رفتار او ناراحتید نه از خودش.
گاهی ناراحت شدن از کودکان یا دانش آموزان‌تان اجتناب ناپذیر است، باید از بعضی رفتارهای بچه‌ها انتقاد کنید و به آنها بفهمانید که رفتارهای نادرست عواقبی دارند.
اما نباید شخصیت او را زیر سوال ببرید. باید این مسئله را برای او روشن کنید که از رفتار یا کار او ناراحتید نه خود او. انتقاد شما باید به عمل یا رفتار نادرست کودک اشاره کند نه به خود او.
مثلا نباید بگویید ” تو خیلی تنبلی” یا ” چرا اینقدر دست و پا چلفتی هستی؟”.
۲۳. سعی کنید اطرافشان را با افراد مثبت و با اعتماد به نفس پر کنید. ( از جمله دوستان‌شان)
هرچقدر کودک بیشتر با افراد مثبت و با اعتماد به نفس در ارتباط باشد، احتمال اینکه خود نیز مانند آنها شود بیشتر است..
والدین باید برای فرزند خود الگوی یک انسان قوی باشند و همچنین سعی کنند دوستان کودک، بچه‌های با اعتماد به نفس، مثبت و مشوق باشند نه اینکه روحیه او را تضعیف کنند.
معلمین نیز می‌توانند برای شاگردان خود الگوی خوبی باشند و به آنها مهربانی و کمک به یکدیگر را بیاموزند.
۲۴. در جایی از خانه یا کلاس افتخارات و دستاوردهای او را به نمایش بگذارید.
میتوانید احساس غرور خود را بابت دستاوردهای کودک، با به نمایش گذاشتن افتخارات او در خانه یا مدرسه، مثل نمرات خوب، کارهای هنری، جوایز، گواهینامه‌ها، تصاویر کودک در تیم ورزشی یا سایر فعالیت‌ها و غیره نشان دهید.
این افتخارات، نشان دهنده تلاش و اراده کودک هستند و به خصوص در مواقع شک، به او اعتماد به نفس می‌دهند.
۲۵.یک عالمه بغل!
محبت فیزیکی، پیام عشق، پذیرش و تعلق به کودک می‌دهد و باعث شادی و اعتماد به نفس کودک می‌شود.
والدین و معلمین بچه‌های کم سن و سال‌تر می‌توانند با به رفتارهای صمیمانه کوچک مثل بر هم زدن موها، زدن به پشت یا شانه، ” بزن قدش” و در آغوش گرفتن به آنها احساس ارزشمندی و اهمیت بدهند.
سخن آخر:
کودک شما یک انسان است. او منحصر به فرد است و ویژگی‌هایی دارد که خاص اوست. او شبیه هیچ کسی در دنیا نیست.ویژگی‌ها و شاخص‌های ژنتیکی او را معیار سنجش و یا مقایسه او قرار ندهید. او را با هیچ‌کس مقایسه نکنید.
او را همین‌گونه که هست باور کنید و اجازه دهید که او نیز خود را باور کند. به او کمک کنید علائق خود را بشناسد. به او کمک کنید درک صحیحی از نقاط قوت و ضعف خود پیدا کند. اجازه دهید او زندگی را در نوع خود و با روش خود زندگی کند.
به جای فرستادن کودک به کلاسهای متعدد و ایجاد خستگی مفرط و در نتیجه احساس ناکامی در کودک، زمینه شناخت کودک توسط خودش رو فراهم بیارید و کمک کنید در مسیر استعدادها، توانایی‌ها و علایقش حرکت کند.
مهارت‌های اجتماعی و زندگی را به او بیاموزید و او را برای ورود به دنیا آماده کنید. هرگز هرگز هرگز دیگران را در حضور کودکتان تمسخر و تحقیر نکنید این رفتار هم در کودک شما ترس از مسخره شدن ایجاد می‌کند و هم این رفتار ناشایست در کودکتان نهادینه می‌شود.
هدف ما داشتن کودکانی شادتر و سالم‌تر است. لطفا با نظرات و پیشنهادات خود ما را در ادامه این راه یاری کنید.
منبع مقاله: ۲۵ Things You Can Do Right Now To Build a Child’s Confidence
سایت: biglifejournal.com
