از کجا بفهمیم کودکمان خلاق است؟
این روزها واژه جذاب پرورش خلاقیت در کودکان را همه جا می‌شنویم، کودکان خود را به امید رشد خلاقیت‌شان در کلاس‌های مختلف ثبت‌نام می‌کنیم و ابزار و وسایل مختلفی را در اختیار کودکان‌مان قرار می‌دهیم. نکته مهم این‌است که خلاقیت مسئله‌ی مهمی است و پرورش کودک خلاق از اهمیت به‌سزایی برخوردار است اما اکثر ما اغلب راه را اشتباه می‌رویم.
علم روز دنیا ثابت کرده است که کودکان خلاق زندگی شادتر و موفق‌تری را تجربه میکنند و در بزرگسالی آینده اجتماعی و شغلی بهتری خواهند داشت. کودکان خلاق قادر به خلق چیزهای باارزش در طول دوره زندگی خود می‌شوند.
عموما ما والدین فکر می‌کنیم که اگر کودک ما اسباب‌بازی‌های گران‌قیمت داشته و یا کلاس‌های متفاوت و خاص برود حتما خلاقیت در وجودش به طور معجزه‌آسایی رشد کرده و کودک ما نابغه و … خواهد شد.
دست نگه دارید!!!
ما می‌دانیم که تمام کودکان خلاق هستند اما در جریان زندگی تحت تاثیر باید نبایدها و فشارهای رفتاری و اجتماعی شعله خلاقیت در وجود اکثر کودکان خاموش شده و در پی آن رشد کودک و شادی واقعی در زندگی کودک محدود می‌شود.
در این مطلب، شما خواهید دید که برای تربیت و پرورش کودک خلاق نیازی به امکانات گران و هزینه‌بردار نیست، کافی‌است شیوه استفاده از امکانات و نوع رفتار با کودکان‌مان را تغییر دهیم.
کلید پرورش کودک خلاق در واقع در جیب خود شماست و خوشبختانه این نقطه قوت در پرورش کودک خلاق است. حقیقت این‌است که پرورش کودک خلاق و در نتیجه موفق و شاد هزینه مالی زیادی برای ما در برنخواهد داشت اگر آگاهانه و هوشمندانه رفتار کنیم!
در مطلب از کجا بفهمیم کودکمان خلاق است؟ می‌خوانیم:
- خلاقیت چیست؟
- خصوصیات کودک خلاق چیست؟
- چگونه کودک خلاق پرورش دهیم و راهکارهای درست برای پرورش کودک خلاق چیست؟
همه ما دوست داریم که کودکمان شاد و موفق باشد. پایه و اساس بسیاری از موفقیت‌های هر انسانی، در کودکی وی بنا نهاده می‌شود. کودکان خلاق و دارای عزت‌نفس عملکرد بهتری در زندگی خود نسبت به سایر کودکان دارند و قادر به خلق دنیای زیباتری برای خود و دیگران خواهند بود.
رشد خلاقیت در کودکان فرمول بسیار ساده‌ای دارد که همگان با هر وضع معیشت و زندگی قادر به انجام و اجرای آن هستند.
اسامی و آمار انسان‌های موفق در دنیا خود گواه و دلیلی بر اثبات این حقیقت است. و اما خلاقیت چیست و چگونه می‌توان کودک خلاق پرورش داد؟
پرورش کودک خلاق
خلاقیت توانایی ابداع یا ساختن چیزی نو و منحصر به فرد، اغلب با ارزش کاربردی یا هنری است. خلاقیت همچنین یافتن راه حل‌های جدید برای مسائل قدیمی و از آن مهم‌تر، مسائل جدید است.
افراد در محیط کار دائما با مسائل و مشکلات جدید رو‌به‌رو می‌شوند که ممکن است از روش‌های قدیمی قابل حل نبوده و بنابراین برای حل نیازمند “فکر کردن خارج از جعبه” باشند.
کودکی که به تفکر خلاقانه عادت داشته باشد، در آینده در حرفه خود فردی موفق و گزینه‌ی مطلوب کارفرمایان خواهد بود؛ و یا حتی بهتر از آن، خود به عنوان کارفرما افراد را برای کار بر روی پروژه‌های نوآورانه‌ی خود استخدام خواهد کرد!
جدا از مزایای عملی خلاقیت، داشتن ایده‌های نو، به خودی خود برای فرد لذت بخش است.
بسیاری از هنرمندان برای ابراز خود و داشتن هدف در زندگی کار میکنند، نه صرفا برای داشتن درآمد و گذران زندگی. برای بسیاری از افراد، خلاقیت و آفرینش می‌تواند جنبه مهمی از یک زندگی شاد و رضایت‌بخش باشد.
و البته یک کودک خلاق ممکن است در آینده قادر به خلق چیزی بسیار باارزش در دوره خود شود.
کودکی که خلاقیت در او خوب پرورش داده شده باشد، و دارای خصوصیاتی چون ثبات، ایستادگی و پشتکار نیز باشد، می‌تواند لری پیچ (موسس گوگل)، مارک زاکربرگ (موسس فیس‌بوک و جوان‌ترین میلیاردر جهان)، جف کونز (نقاش و مجسمه‌ساز و از پیشگامان هنرهای تجسمی) یا فرانک گری (معمار مشهور معاصر و خالق تالار کنسرت والت‌دیسنی) بعدی باشد.
ریشه ژنتیکی خلاقیت
بخش بزرگی از خلاق بودن، ژنتیکی است.
طبق نظر دانشمندان، برخی افراد خلاق‌تر به دنیا می‌آیند و برخی کودکان ذاتا خلاق‌تر از سایرین هستند.
خلاقیت یک استعداد فطری است و فردی با خلاقیت ذاتی، نسبت به افراد کم استعداد‌تر با تلاش کمتری می‌تواند در کاری به تخصص برسد.
همچنین افراد مستعد سریع‌تر می‌آموزند و در نتیجه سریع‌تر به سطوح بالاتر می‌رسند و چیز جدیدی خلق میکنند.
اما این بدان معنی نیست که سایر کودکان خلاقیت ندارند و یا نمی‌توانند تفکر خلاق و پیش‌رونده داشته باشند.
کودکان دارای درجات مختلفی از خلاقیت هستند. بر مبنای رشد و جهت‌دهی به خلاقیت و استعدادهای کودکان و همچنین میزان کوشش یک کودک، میزان موفقیت و رسیدن به آرزوهای یک کودک رقم خواهد خورد. والدین آگاه و هوشیار نقش مهمی در رشد خلاقیت کودک خود بازی میکنند.
افراد بسیار خلاق، باهوش بوده و شخصیتی ناهم‌نوا دارند. آنها علاقه ای به پیروی از سنت ها و قوانین کلیشه‌ای واصطلاحا هم‌رنگ جماعت شدن ندارند و همیشه برای تجارب جدید آماده هستند.
آنها ایگوی۱ قوی دارند و حتی گاها دارای درجه خفیفی از جنون هستند. آنها همچنین به طیف وسیعی از موضوعات و فعالیت‌ها علاقه دارند. برای مثال دانشمندان خیلی خلاق معمولا به هنر بسیار علاقمندند و در کنار علم فعالیت‌های هنری خود را نیز دنبال میکنند.
با‌اینکه این افراد دارای یک موهبت خدادادی هستند، کارشناسان معتقدند که در واقع همه افراد دارای خلاقیت‌هایی با درجات و اشکال متفاوت هستند. همه کودکان ذاتا خلاقند، اما فشار جامعه باعث خاموش شدن شعله خلاقیت در آنها می‌شود. همچنین در صورت عدم وجود انگیزش مناسب، خلاقیت کودکان می‌تواند پرورش نیافته باقی بماند
۱.بر اساس نظریه‌ی زیگموند فروید، شخصیت انسان پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و تک جزئی نیست. وی در نظریه‌ی روانکاوی معروف خود، شخصیت انسان را شامل سه عنصر نهاد (ID)، خود یا ایگو (Ego) و فراخود یا سوپرایگو (Superego) می‌داند. ترکیب این سه عنصر شخصیتی باعث ایجاد رفتارهای پیچیده‌ی انسان‌ها می‌شود.
خصوصیات کودک خلاق
اگر تعدادی از خصوصیات زیر را در کودک خود مشاهده می‌کنید، می‌توان گفت که او ذاتا خلاق است:
۱. راهکارهای جدید برای استفاده از وسایل و چیزها به خصوص برای اشیا معمولی پیدا می‌کند. مثلا از یک جعبه به عنوان قلعه اسباب‌بازی، ماشین و یا غار استفاده می‌کند.
۲. گاهی به صورت حسی و بدون استفاده از منطق، راه‌حل‌های جدید برای مسائل پیدا می‌کند.
۳. زیاد خیال‌بافی می‌کند.
۴. مستقل و متفاوت است، تمایلی به پیروی از کلیشه ها یا دیگران ندارد، کارها را به روش خودش انجام می‌دهد و متفاوت بودن با سایر کودکان برایش اهمیتی ندارد.
۵. ریسک می‌کند و عواقب آن نیز برایش آموزنده است.
۶. دنیای خود را از طریق خلق چیزهای جدید مثل موسیقی، نقاشی‌کردن و داستان‌نویسی ادراک و تفسیر می‌کند.
۷. به وجود آوردن و خلق چیزی و اعمال بهبودهای لازم و تغییرات مورد نظر خود در اشیا. علاقه دارد در چیزها تغییرات خاص خود را ایجاد کند. مثلا ممکن است با ایجاد تغییرات در یک بازی همیشگی، یک بازی جدید برای خودش بسازد. یا مثلا کیف مدرسه‌اش را به سلیقه خود تزئین کند تا کیف، مخصوص خودش باشد.
مهم‌ترین عامل در خلاقیت، ژنتیک است، اما عوامل محیطی نیز نقش مهمی در پرورش خلاقیت دارند. با پرورش خلاقیت، فرد می‌تواند توانایی‌های بالقوه خود را بالفعل کند و بهترین زمان برای این کار سنین کودکی است.
|
دوران کودکی زمانی است که کودک شما هنوز در حال پرورش قدرت مغز و فکر خود است. همچنین در این زمان است که کودک می‌تواند آزادانه به اکتشاف و رشد بپردازد و تحت فشار جامعه به یک طرز فکر خاص محدود نشود. عادت تفکر خلاقانه در کودکی شکل می‌گیرد.
بنابراین پرورش خلاقیت، یکی از ارزشمندترین هدایایی است که می‌توانید به کودک خود بدهید.
هدف ما داشتن کودکان شادتر و سالم‌تر است. لطفا با نظرات و پیشنهادات خود ما را در ادامه این راه یاری کنید.
منبع: مقاله raising a creative child: what you need to know
سایت: raisesmartkid.com
