انواع دروغگویی در کودکان چیست و ما باید چه کنیم؟
والدین در مورد دروغگویی فرزندان خود چه‌کاری می‌توانند انجام دهند؟!
دکتر رز و دکتر بردی هر دو معتقدند، اولین و مهم‌ترین نکته، تشخیص علت دروغگویی است.دکتر رز میگوید : ” با تکمیل پرسش‌نامه توسط والدین، میزان دروغگویی کودکان مشخص می‌شود و من ۲۰ دقیقه برای بررسی آن وقت صرف می‌کنم.
موقعیت و نوع دروغ‌ها از عوامل مهم در تصمیم‌گیری درباره نوع درمان هستند. ” با تشخیص علت دروغگویی و شدت مشکل می‌توان درمان رفتاری مناسب را شروع کرد.” هیچ روش سریع و مشخصی وجود ندارد و روش درمانی موثر بسته به درجه دروغگویی تعیین می‌شود.”
دروغ درجه ۱
در مورد دروغ‌هایی با منشا توجه طلبی، توصیه می‌شود این رفتار کودک نادیده گرفته شود.
برخورد تند با کودک و گفتن “می‌دونم داری دروغ میگی” کمکی نمی‌کند. بهتر است والدین رویکرد ملایم‌تری در پیش بگیرند و عکس‌العمل خاص یا توجه زیاد به این نوع دروغگویی کودک نشان ندهند.
به خصوص برای کودکی که عزت نفس پائینی دارد.
مثلا اگر کودک میگوید “موقع زنگ تفریح در فوتبال ۱۰ گل زدم و بچه‌ها منو بلند کردن و روی شونه‌هاشون گذاشتن. خیلی خوب بود.” و شما فکر می‌کنید احتمالا دروغ میگوید، از او در این مورد سوال نپرسید و جریان را دنبال نکنید.
برای دروغ‌های این چنینی و بی خطر، نادیده گرفتن و هدایت بحث به مسائل و اتفاقات واقعی روش مناسبی است.
دروغ درجه ۲
اگر روش گفته شده موثر نبود، والدین می‌توانند عکس‌العمل ملایمی نسبت به دروغگویی کودک نشان دهند. مثلا در موردی که کودک دروغ‌های شاخدار میگوید یا حرف‌های بسیار اغراق آمیز و دور از واقعیت می زند.
به توصیه دکتر رز وقتی کودک شروع به گفتن چنین داستان‌هایی می‌کند، والدین باید با ملایمت به کودک بگویند “به نظر شبیه یه داستان تخیلیه. میخوای دوباره برام تعریف کنی واقعا چه اتفاقی افتاده؟” و با این کار کودک را متوجه رفتار اشتباه خود کرده و او را تشویق به گفتن حقیقت کنند.
دروغ درجه ۳
گاهی کودکان درباره مسائل جدی‌تر نیز دروغ می‌گویند.
مثلا کودکان بزرگ‌تر ممکن است علاقه‌ای به صحبت در مورد جاهایی که بعد از مدرسه می‌روند نداشته باشند؛ یا ممکن است راجع به انجام تکالیف خود دروغ بگویند. در چنین مواردی والدین باید با کودک برخورد کنند. باید برای کودک روشن شود که چنین دروغ‌هایی عواقبی برای آنها درپی دارد و نتیجه دروغگویی برای آنها غیرقابل پیش‌بینی نباشد. مانند سایر موارد، مجازات دروغگویی باید کوتاه مدت و متناسب با درجه اشتباه کودک باشد تا کودک فرصت تمرین رفتارهای بهتر را داشته باشد. برای مثال برای یک ساعت اجازه استفاده از گوشی موبایلش را نداشته باشد، یا کاری مثل نظافت گاراژ و کمک در کارهای خانه می‌تواند تنبیه مناسبی باشد .
همچنین بسته به موقعیت، باید علاوه بر دروغگویی، برای اشتباهی که کودک با دروغگویی قصد پنهان کردن آن را داشته نیز تنبیهی در نظر گرفته شود.
اگر کودک میگوید در تمام طول هفته هیچ تکلیفی ندارد و والدین بعدا متوجه شوند که اینطور نبوده، علاوه بر تنبیه برای دروغگویی، کودک باید تمام تکالیف هفته گذشته خود را نیز انجام دهد. اگر او کودک دیگری را بزند و در این مورد دروغ بگوید، باید هم برای دروغگویی و هم برای کتک زدن عواقبی وجود داشته باشد. مثلا در این مورد باید نامه‌ای برای کودک دیگر بنویسد و از او عذرخواهی کند.
دروغگویی چیست و چرا کودکان دروغ می گویند؟
به کودکتان بگویید انتظار ندارید هیچ‌وقت اشتباه نکنند
والدین همچنین می‌توانند با یادآوری اینکه انتظار ندارند کودک همیشه کامل و بی‌عیب و نقص باشد، او را ترغیب و تشویق به راستگویی کنند.
والدین می‌توانند بگویند “می‌خوام ازت سوالی بپرسم و ممکنه جوابش چیزی باشه که می‌دونی دوست ندارم بشنوم. اما یادت باشه تو و رفتارت از هم جدا هستید و هر اتفاقی بیفته من همیشه دوستت دارم و آدم‌ها گاهی اشتباه می‌کنن. بنابراین ازت می‌خوام صادقانه بهم جواب بدی؛”
با دادن چنین فرصتی به کودک، ممکن است کودک دست از دروغگویی بردارد
.
به کودکان دارای ADHD فرصت بیشتری برای فکر کردن بدهید.
دکتر بردی میگوید: کودکان دارای اختلال بیش‌فعالی و نقص‌توجه که رفتارهای تکانشی و بدون فکر دارند، پیش از جواب دادن به سوال شما، نیاز به زمان بیشتری برای تفکر دارند.
رفتارهای ناشی از تکانش در کودکان دچار این بیماری، می‌تواند در خانه و مدرسه مشکل‌ساز باشد.
مثلا معلم از کودک می‌پرسد که آیا تکالیف‌اش را تمام کرده است و کودک به سرعت و بدون اینکه حتی به دفترش نگاه کند پاسخ مثبت می‌دهد. در چنین حالتی باید به کودک آموزش داده شود که پیش از پاسخگویی تکالیف‌اش را چک کند.
نکته: بیماری ADHD چیست؟
حتما این روزها شنیده‌اید که بسیاری از والدین کلمه بیش‌فعال را برای کودک خود به کار می برند.
بیماری ADHD در واقع بیماری بیش‌فعالی و کم‌توجهی است. بدین معنی که کودکی که دچار این مشکل است، ممکن است سه‌نشانه‌ی مختلف عدم توانایی
- در توجه کردن(بی‌توجهی) ،
- بی‌قراری و عدم‌توانایی در آرام گرفتن (بیش فعالی)،
- انجام عکس العمل‌های ناگهانی (رفتار تکانشی)
را به طور همزمان یا جداگانه از خود نشان دهند.
منبع مقاله: Why Kids Lie and What Parents Can Do About It
سایت: childmind.org
