مهاجرت و کودکان
مهاجرت پدیده ای آشنا برای انسان از ابتدای بشریت تا کنون بوده است. همواره عوامل مختلفی در جابجایی اقوام و ملتها موثر بوده اند.
گاهی این عوامل اجباری بوده اند، همانند دلایل زیست محیطی و یا جنگ‌ها و گاهی انسان‌ها برای دست یافتن به آمال و آرزوهای خویش و ساختن زندگی زیباتر و بهتر اقدام به جابجایی محل سکونت خویش و یا مهاجرت می‌کنند.
در خلال جابجایی اقوام، ملتها و یا افراد همواره کودکان در زندگی خود دست‌خوش تغییرات بزرگی میشوند که درکی از آن ندارند و برای آن تغییرات آماده نشده اند، بنابراین در دهه های اخیر، سازمان‌های حمایتی از کودکان تلاش می‌کنند تا در پدیده مهاجرت، به نوعی کودکان را حمایت کنند و آنها را از آسیب های بیشتر در امان نگه دارند.
از طرفی طی چند دهه گذشته، مهاجرت – بین المللی و داخلی – به طرز چشمگیری افزایش یافته است.
مسافرت آسان‌تر، دسترسی بیشتر به اطلاعات در مورد مکان‌های دور، اقوام و دوستانی که مهاجرت کرده اند و فرصتهای بهبود سطح زندگی همگی انگیزه و سوخت کافی برای مهاجرت و جابجایی خانواده ها و افراد را فراهم آورده اند.
در حالی که مهاجرت بین المللی به کشورهای صنعتی یا به بیان واضح‌تر توسعه یافته دارای اهمیت است، شواهد نشان می دهد که حدود ۴۰ درصد از مهاجران یک کشور در حال توسعه را برای عزیمت به یک کشور در حال توسعه دیگر ترک می کنند. حقیقت این است که همواره مهاجرت در درون کشورها هم رخ می دهد و به شهرنشینی در هر دو بخش رسمی و غیر رسمی کمک می کند.
علاوه بر این ، تعداد قابل توجهی از یک منطقه روستایی به منطقه دیگر، گاهی اوقات در سرتاسر مرزها مهاجرت می کنند.
مهاجرت همزمان فرصت ها و چالش های متفاوت را هم برای جوامع و افراد ایجاد می کند.
مهاجرت همچنین باعث تغییر ساختار خانواده ها می‌شود.
درست است که عوامل اقتصادی محرک‌های اصلی مهاجرت هستند، اما مهاجرت و جابجایی شامل گروه‌های بسیار متنوعی از مردم همانند دختران، پسران، زنان، مردان در تمام مراتب مالی می‌شود و به کلامی ساده پولدار و فقیر را درگیر می‌کند و قشر خاصی را شامل نمی‌شود.
بر خلاف تصور عام جامعه، چه فرزندان خانواده‌هایی که مهاجرت می کنند و یا در پروسه مهاجرت قرار دارند و چه آنهایی که کشور محل تولد خود را ترک نمی کنند یا در کشورهای مهاجرپذیر قرار ندارند، همگی همواره متاثر از این پدیده هستند، بنابراین تمام کودکان دنیا با این مقوله درگیر و نیازمند حمایت هستند.
تجربه نشان داده است که کودکان از جهات مختلف تحت تأثیر مهاجرت قرار می گیرند:
- دسته اول کودکانی هستند که والدین مهاجر آنها را ترک کرده اند و تنها مانده اند.
- دسته دوم کودکانی هستند که به همراه والدین خود مهاجرت می‌کنند و همراه والدین مهاجر به کشور و یا مکان مقصد آورده میشوند.
- دسته سوم کودکانی که به طور مستقل از والدین یا سرپرستان بزرگسال خود مهاجرت می کنند، از بسیاری جهات شبیه مهاجرانی که در جستجوی فرصتهای جدید اجتماعی و اقتصادی هستند.
- دسته چهارم کودکان دیگری هستند که مهاجرت نمی کنند اما باز تحت تاثیر پدیده مهاجرت هستند زیرا در جوامعی زندگی می کنند که تعداد زیادی از مهاجران را می فرستند یا دریافت می کنند.
- دسته پنجم کودکان مهاجرانی هستند که به کشورشان بازمیگردند و یا آنها را به کشورشان برگردانده‌اند.
دسته اول کودکانی هستند که والدین مهاجر آنها را ترک کرده اند و تنها مانده اند؛
ممکن است از مزایا و فواید مهاجرت والدین خود بهرمند شوند بنابرگزارش Innocenti Social Monitor 2004. حواله های مالی ارسال شده توسط والدین می توانند باعث افزایش قدرت مالی، تامین و کسب دانش، خرید و مهیا کردن مراقبت های بهداشتی و سرمایه گذاری بهتر برای تهیه مسکن شوند.
این که آیا کودکان از این مزایا استفاده می کنند، بستگی به دسترسی آنها به منابع اضافی دارد، که ممکن است تا حدودی به جنسیت، سن و زمینه مراقبت بستگی داشته باشد که کودک هنگام مهاجرت والدین در آن شرایط قرار داده شده است.
مشکلات ناشی از جایگزین کردن کسانی که از کودک مراقبت می کنند و یا فقدان کسی که کودک را ساپورت و نگه‌داری کند باعث ایجاد مشکلات در بحث سلامت احساس و روان کودکان و رشد و توسعه آن خواهد شد.
بزرگسالان و کودکان در جوامعی که نرخ بالای مهاجرت را دارند تحت تاثیر کم شدن نیروی کار افراد جامعه که در سن کار هستند قرار می گیرند. (البته ممکن است افراد دیگری برای جایگزینی آنها بیایند).
دسته دوم کودکانی که به همراه والدین خود مهاجرت می کنند، با فرصت ها و چالش های مختلفی روبرو هستند؛
همانطور که در مقاله Innocenti Working Paper 2005-05 آمده است، حاشیه نشینی و تبعیض در کشور، توافقات ، موانع دسترسی به خدمات اجتماعی، چالش های مربوط به حقوق شهروندی و هویت، عدم امنیت اقتصادی والدین و جابجایی های اجتماعی و فرهنگی ممکن است برخی از کودکان را تحت تأثیر قرار دهد.
هیچ یک از این نتایج قطعی نیست و لزوما اتفاق نمی‌افتد. بیشتر کودکان مهاجر در جوامع جدید خود شکوفا می شوند و با آنها همکاری مثبت می کنند و این به این معناست که آنها قادر خواهند بود با محیط جدید تطابق‌های لازم را ایجاد کنند ولی می‌توان برای حمایت از کودکانی که ممکن است آسیب پذیر شوند، سیاست ها و برنامه هایی طراحی کرد.
مطابق کنوانسیون حقوق کودک، وظیفه هر کشوری است که بدون توجه به وضعیت مهاجرت یا والدین خود، از اینکه همه کودکان از حقوق خود بهره‌مند شوند، اطمینان حاصل کنند.
برطبق مطالعات Insocenti Insight که روی کودکان در خانواده های مهاجر در هشت کشور مرفه( توسعه یافته)انجام داد، فرزندان مهاجران در ۸ کشور تحت مطالعه با توجه به اینکه از جمعیت یک‌دستی نیستند و از نظر فرهنگی، مذهبی، زبانی و قومی با یکدیگر فرق می کنند، موارد، ترکیب خانواده آنها با سایر فرزندان کشور فاصله چندانی ندارد.
با این حال، وضعیت کودکان و نوجوانان در خانواده های مهاجر، به ویژه آنهایی که از کشورهای کم درآمد و متوسط درآمد (LMIC) می آیند، در چندین حوزه از جمله بهداشت، آموزش، امنیت اقتصادی، مسکن و فرصت های کاری بسیار مهم و حیاتی است.
دسته سوم کودکانی که به طور مستقل از والدین یا سرپرستان بزرگسال خود مهاجرت می کنند، از بسیاری جهات شبیه مهاجرانی که در جستجوی فرصتهای جدید اجتماعی و اقتصادی هستند؛
این کودکان که به عنوان کودکان بی‌کس شناخته میشوند، ممکن است در اثر عوامل بسیاری به طور جدی به دنبال فرصتهای ناشی از مهاجرت باشند. به هر حال بسیاری از کودکان مهاجر با اصطلاحات دیگری مانند کارگران خانگی ، کودکان خیابانی و یا بچه های پرورشگاهی شناخته میشوند.
بسیاری از این کودکان برای خانواده های خود پول میفرستند. آنها زندگی خود را با کار و تحصیل میگذرانند تا بتوانند پس انداز کنند. اگرچه این کودکان برای کم کردن هزینه های خود اطلاعات کافی ندارند و بابت این موضوع با خطرات زیادی روبرو میشوند و به دلیل عدم وجود حمایت و پشتیبانی از سمت خانواده هایشان و مشکلات موقعیت های جدید پس از مهاجرت، به طرز قابل توجهی تحت تاثیر قرار میگیرند.
کودکان در سراسر جهان تحت تاثیر مهاجرت قرار دارند. اما درک آنها از تاثیرات مهاجرت بسیار محدود است. برای کاهش اثرات منفی مهاجرت جمع آوری داده ها، نظارت، تحقیق برای درک بهتر تاثیرات مهاجرت برجوامع و خانواده ها و فرزندان کشورهای مبدا بسیار حائز اهمیت است. خانواده ها برای کاهش اثرات منفی مهاجرت باید با توجه به موارد بالا آگاهانه تصمیم بگیرند.
یونیسف در همه سطوح – در سطح جهان ، منطقه ای و در سطح کشور – با همکاران همکاری می کند تا بفهمد چگونه کودکان تحت تأثیر مهاجرت قرار دارند و از سیاست هایی برای کاهش تأثیرات منفی آن بر بهزیستی خود دفاع می کنند.
مرکز تحقیقات Innocenti در این تلاشها ، بخصوص در مورد کودکانی که به همراه والدین خود حرکت می کنند یا مستقل از والدین خود مهاجرت می کنند ، نقش دارد.
بازنویسی و ترجمه :
https://www.unicef-irc.org/article/606-migration-and-children.html
